Ton Sijbrands trakteert op complimenten

Maandag 30 oktober 2006 - Wie dammen wil zien, moet wachten tot het is afgelopen. Op deze mooie zaterdagmiddag staat Willem van den Berg om precies vier uur aan de bar van gemeenschapshuis De Biechten in Hintham, om twee Tarwebockjes te bestellen, eentje voor zichzelf, eentje voor Ton Sijbrands, die hem net na een partij van bijna vier uur van het bord heeft gespeeld. Nu begint de dag voor de kijkende sportliefhebber, de mannen gaan hun partij naspelen! Ton Sijbrands speelt geen grote toernooien meer, maar neemt de nationale damcompetitie nog zeer serieus.
Daar voltrekt zich het wonder nog maar eens. Sijbrands - nog altijd de nummer 1 van de wereld qua rating - en Van den Berg - de nummer 543 van Nederland - gaan zitten, schuiven het bord vol met stenen en Sijbrands begint te doceren en analyseren. Hij kent de partij van buiten, inclusief alle varianten waarover hijzelf heeft getobd en die door het hoofd van Van den Berg zijn geschoten. De stellingen veranderen in vliegende vaart, Sijbrands schuift met een vingervlugheid die doet vermoeden dat hij evenzeer op de accordeon of als goochelaar de wereldtop had kunnen bereiken. Het zou schitterende tv zijn, met de herhalingen in slow motion... Intussen wordt er ook gepraat. Sijbrands: "Je hebt lange tijd goed gestaan, ik vreesde op zeker moment m'n hand te hebben overspeeld op de rechtervleugel. Maar je sloeg ineens naar voren in plaats van naar achteren. En cruciaal was 26-31." In de tijd die hij nodig heeft dit te zeggen, laat hij de stellingen zien waarover hij het heeft, alsmede de varianten die zouden zijn ontstaan als Van den Berg iets anders had gedaan en hij anders had gereageerd. De sfeer in De Biechten, waar in het aangrenzende zaal nog allerhande partijen gaande zijn, is er een van vrede, vriendschap en broederschap. Dammers spelen hun partij na en trakteren elkaar op hartelijke woorden, een herfstbiertje of een felicitatie vanwege een behaald punt.

Intussen wordt langzaam duidelijk hoe de eindstand van de wedstrijd tussen Heijmans Excelsior en Lent er straks uit gaat zien. Van den Berg heeft een topmiddag na de complimenten van Sijbrands en zeker als hij hoort dat de oud-wereldkampioen zich terdege heeft voorbereid. "Tien minuten voor de wedstrijd begint, krijg je te horen tegen wie je speelt. Sijbrands vertelde me net dat hij rekening had gehouden met een partij tegen mij en dat hij zelfs een oude partij van mij had bestudeerd. Dat was een simultaanpartij, waarin ik op zeker moment een nogal bizarre zet deed, vermoedelijk met een pilsje op. Leuk he, dat hij die partij even vooraf bestudeert. Het is leuk, maar het zegt vooral iets over de grenzenloze passie van Ton Sijbrands voor de damsport. Enkele weken geleden kondigde hij nog aan te stoppen. Dat bleek niet helemaal juist: Sijbrands had besloten nooit meer aan een WK mee te doen of een andere individuele kamp: te oud (bijna 57) en te mordicus tegen nieuwe riten, zoals de zogenaamde plus-remises en dopingcontroles. "Ik weiger voor lul te gaan staan na een dampartij", schreef hij op zijn weblog van de Volkskrant. Vele tientallen damliefhebbers reageerden. Nee, die reacties heeft Sijbrands nog niet gelezen. "Mijn intuitie zegt dat ik dat beter niet kan doen, omdat ik dan ook reacties aantref die ik liever niet lees. Dat internet is net een open riool. Allemaal hartverwarmende reacties? Dan moet ik ze misschien toch eens gaan lezen." Anderhalf uur nadat Sijbrands van Van den Berg heeft gewonnen en lang nadat de partij nog eens uitvoerig is nagespeeld, is het tijd voor een mooie sigaar en een nieuw pintje. Sijbrands vertelt Van den Berg over een prachtige film ("Fearless") die hij beslist eens moet zien, Van den Berg vraagt Sijbrands of hij Leon Redbone kent. Nee. Ik brand wel even een paar cd's voor je." Mooie sport, dat dammen. (Tekst: Henri van der Steen) (Foto: Chris van Cromvoirt )

In Memoriam 2022